De surrogaat-vrijheid van het niet kiezen
In onze moderne wereld lijkt de vrijheid om te kiezen eindeloos. Of het nu gaat om carrière, relaties, consumptie of zelfs identiteit, we worden constant geconfronteerd met keuzes. Toch kom ik in mijn praktijk als Gestalttherapeut vaak mensen tegen die worstelen met het maken van keuzes. Sommigen ervaren een paradoxale situatie waarin het niet kiezen aanvoelt als een vorm van vrijheid. Dit is wat ik noem de "surrogaat-vrijheid van het niet kiezen".
De illusie van controle
Het vermijden van keuzes kan op korte termijn aanvoelen als een manier om controle te behouden. Door niet te kiezen, blijft alles open, blijven alle opties beschikbaar en voelt men geen druk om zich vast te leggen. Dit geeft een gevoel van rust: de illusie dat zolang je niet beslist, je geen fouten kunt maken. Er ligt een schijnvrijheid in de onbeperkte mogelijkheden die in stand worden gehouden.
Maar in werkelijkheid leidt het niet kiezen vaak tot innerlijke onrust. Het uitstellen of vermijden van beslissingen kan ervoor zorgen dat je gevangen raakt in een toestand van stagnatie. In plaats van de vrijheid te ervaren die je dacht te behouden, ontstaat er een gevoel van machteloosheid en verlamming.
Angst voor verlies
Vaak zit achter het niet kunnen kiezen een diepe angst voor verlies. Elke keuze impliceert het loslaten van een andere mogelijkheid. Dit kan gepaard gaan met een angst om het "verkeerde" te kiezen of om spijt te hebben van de beslissing. Mensen klampen zich vast aan de hoop dat door niet te kiezen, ze het beste van alle werelden kunnen behouden.
Toch is geen keuze maken ook een keuze. Door niet te kiezen, laten we het leven voor ons kiezen. We geven onze macht weg aan externe omstandigheden, relaties of zelfs de tijd. Het gevolg hiervan is dat we vaak later alsnog worden geconfronteerd met de gevolgen van onze passiviteit, zonder dat we het gevoel hebben dat we daar controle over hadden.
Vrijheid door verantwoordelijkheid
Echte vrijheid vraagt moed. Het maken van keuzes, zelfs met de risico’s en onzekerheden die daarbij horen, geeft ons uiteindelijk meer regie over ons leven. Het is belangrijk om te erkennen dat het maken van een keuze niet per se betekent dat je gebonden bent voor altijd. Veel keuzes kunnen herzien, aangepast of bijgestuurd worden. Het is juist in het nemen van verantwoordelijkheid voor onze beslissingen dat we groeien, leren en werkelijk vrijheid ervaren.
Als Gestalttherapeut help ik cliënten vaak om de onderliggende angsten te verkennen die het kiezen belemmeren. Wat proberen ze te vermijden? Welke overtuigingen zorgen ervoor dat keuzes als bedreigend aanvoelen? Het doel is om bewust te worden van de patronen die leiden tot het vermijden van keuzes en om hen te ondersteunen bij het ontwikkelen van het zelfvertrouwen en de vaardigheden om beslissingen te durven nemen.
De weg vooruit
Wanneer we de surrogaat-vrijheid van het niet kiezen herkennen als een illusie, kunnen we beginnen met kleine stappen. Het kiezen van een richting, hoe onzeker deze ook is, geeft het leven weer beweging. In het proces van kiezen leren we niet alleen wat we willen, maar ook wie we zijn. En dát, de vrijheid om onszelf te ontdekken en vorm te geven, is misschien wel de meest bevrijdende keuze van allemaal.
Heb je behoefte om een afspraak te maken of wil je meer informatie? Bel of App me op 06-20907758 of
Home
